ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါ

ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါ ( Filariasis or elephantiasis )
_______________________________________
ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါ သည္ ျ ခင္ မွတဆင့္ ကူးစက္ေသာေရာဂါျဖစ္သည္။ Filariasis ဟုေခၚ ပါသည္။ တုပ္ေကာင္ မ်ိဳး ႏြယ္စု၀င္ျဖစ္ေသာ Filarial worm Wucherreria bancrofti နွင့္ Brugia malayi တို မွကူးစက္နိုင္သည္။ ည ဘက္ကိုက္ေသာျခင္ ျဖစ္သည့္ Culex or Anopheline ျခင္မ်ား မွ ေရာ ဂါ ကူးစက္ေစသည္။
Wucherreria bancrofti သည္ ျခင္ ကိုက္ခံ၇ျခင္း မွတဆင့္ လူ၏ ကိုယ္ထဲ သို. ၀င္ေရာက္သြာ ျပီး ၊ ၄ - ၁၀ စင္တီ မီတာ ရွည္ေသာ တုပ္ေကာင္ အျဖစ္သို. ၾကီး ထြားသြား သည္။ ထိုတုပ္ေကာင္မွ microfilariae မ်ား ေမြး ထုတ္ျပီး ၊ ေသြးထဲ တြင္ ပ်ံ.နွံ. ေစ သည္ ။ ထို microfilariae မ်ား ကို ျခင္ က သယ္ေဆာင္သြားျပီး ၊ တျခားလူထံ ေရာဂါ ကူးစက္ေစသည္။
လူကိုယ္ထဲ ရွိ ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါ တုပ္ေကာင္မွ တဆင့္ အဆိပ္မ်ား ထုတ္ ျခင္း ၊ ျပန္ ရည္ေၾကာ / သငန္ရည္ ေၾကာ အ ဖြဲ. စည္း ( lymphatic system ) ကို ပိတ္ဆို.ျခင္း ၊ ပ်က္စီးေစျခင္း ၊ေရာင္ ယမ္းေစျခင္းျဖင့္ ေရာဂါ စတင္ျဖစ္လာသည္။

ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား
အဖ်ား တက္ျခင္း
ကိုက္ခဲျခင္း
ေရာင္ ရမ္း ေန ေသာ၊ ျပန္ ရည္ေၾကာ တေလ်ွာက္ တြင္ နာက်င္ျခင္း ၊နီရဲ ေရာင္ရမ္း လာျခင္း၊
ကပ္ ပယ္အိတ္ နွင့္ ေ၀ွး ေစ့ ေရာင္ရမ္း လာျခင္း ၊
ေပါင္ျခံ အက်ိတ္မ်ား ၾကီးထြား လာျခင္ း ၊
ရက္ အနဲငယ္ သက္ သာ သြားေသာ္လည္း ၊ ခ ဏခဏ ျပန္ျဖစ္ျခင္ း ၊
ေပါင္ျခံ အက်ိတ္မ်ား ၾကီးထြား ရာမွ ေရာင္ရမ္း ပိတ္ဆို. လာ သျဖင့္ ေျခ ေထာက္ တျဖည္း ျဖည္း ေရာင္ ကိုင္းလာျခင္း
မကုသ ဘဲထားပါက ေရာဂါ ပိုဆိုးလာျပီး ၊ ေရျပား မာေက်ာ ၊ ဖုေဖာင္း ၊ ၾကမ္းတမ္း ၊အက္ကြဲ လာ ကာ ၊ ျပန္ မေကာင္းနိုင္ေတာ့ေသာ ၊ ေျခေထာက္ ၾကီးထြား ပ်က္စီး သည့္ ဆင္ေျခေထာက္ေရာဂါျဖစ္လာေလသည္။
ေရမုတ္ ေခၚ ကပ္ ပယ္အိတ္ အရည္ မ်ား ျဖင့္ျပည့္ တင္း ေဖာင္းကား သည့္ေရာဂါ ကိုပါ တြဲ ေတြ.ရတတ္သည္။
ကုသျခင္း
Diethylcabamazine ( DEC) ေဆးကို 6 mg / kg / day တြက္ ကာ တေန. သံုးၾကိမ္ ျဖင့္ ၁၂ ရက္ ေသာက္ရမည္။
Ivermectin / Albendazole တ ၾကိမ္ တြဲေသာက္နိုင္သည္။
ေဆး မွ microfilariae မ်ားကို တိုက္ခိုက္ စဥ္ response အျဖစ္ ဖ်ားျခင္း ၊ ကိုယ္လက္ ကိုက္ခဲျခင္း ၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း ၊ မူးေ၀ ပ်ိဳ. အန္ျခင္း ၊ မအီမသာ ျဖစ္ျခင္း တို.ကို ၂၄ - ၃၆ နာရီ အတြင္း ခံစားရနိုင္သည္။ ထိုသို. ခံစားရပါက ၊ ေဆး ၏ ေဘးထြက္ဆိုးကိ်ဳး သို.မဟုတ္ ေဆးမတဲ့ ျခင္းေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ ၊ မိမိတြင္ ေရာဂါပိုးရွိေနသျဖင့္ ခႏၶာ ကိုယ္ မွ တံု.ျပန္မႈ မ်ားေပၚလာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထို တံု.ျပန္မႈ မ်ားကို antihistamine , steroid ေဆးမ်ားျဖင့္ သက္သာေစနိုင္ပါသည္ ကာကြယ္ျခင္း
ညပိုင္းျခင္ကိုက္မခံရေစရန္ ျခင္ေထာင္ျဖင့္ အိပ္ျခင္း-အိမ္တြင္းျခင္းမ်ားအား ေဆးျဖန္ူ၍၄င္းမိုင္းတိုက္၍ ၄င္း ေမာင္းထုတ္ပါ
ေရာဂါ အျဖစ္မ်ားေသာ ေဒ သမ်ား တြင္ ၊ လူတိုင္း ကို တျပိဳင္ထဲေဆ း ေကၽြး ကာကြယ္နိုင္သည္။
Diethylcabamazine ( DEC) ေဆးကို 6 mg / kg ကို တၾကိမ္ တိုက္နိုင္သည္။ Ivermectin / Albendazole တ ၾကိမ္ တြဲေသာက္နိုင္သည္ ။ ျခင္နွိမ္နင္းေရးကို ပါ တျပိဳင္ထဲ လုပ္ေဆာင္သင့္ သည္။

 Min Burma မွကူးယူေဖာ္ျပသည္